Hepatit B Nedir?
Hepatit B virüsü, halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatite yani “karaciğer iltihaplanması”na neden olan bir virüstür. “HBV” olarak kısaltılmaktadır. HBV; 40-45 nm boyutlarında olan bir virüstür. Genetik materyali çift DNA içerir. Virüs oldukça bulaşıcıdır. Bazı kişilerde HBV’ye karşı doğal bağışık yanıt mevcuttur. Bunun olup olmadığına kan testleriyle bakılmaktadır. Doğal bağışıklık olmayan kişilerde ise aşıyla koruma kesin olmamakla birlikte sağlanabilir.
Hepatit B Nasıl Bulaşır?
Hastalık, enfekte kişinin kan veya diğer vücut sıvıları (kan, semen, vajina sıvısı) ile bulaşır. Hastalığın yaygın olduğu bölgelerde Hepatit B virüsü, çoğunlukla doğumda çocuğa geçer. Çocukluk ve yetişkin dönemde steril olmayan enjektörlerin kullanılması, hapishane, yetimhane, bakımevi gibi kalabalık yerlerde jilet, diş fırçası v.b kişisel araç ve gereçlerin ortak kullanımı, korunmasız cinsel ilişki ya da bağımlılarda enjeksiyonlara bağlı olarak yayılır.
Hepatit B virüsü, Hepatit A gibi kontamine su ve yiyeceklerle ya da işyerinde insanlarla aynı ortamda bulunmakla, sarılmak, kucaklaşmak, öksürmek, aksırmak, aynı çatal bıçağı kullanmak ile bulaşmaz. Virüsü taşıyıcı bir böcek veya hayvan yoktur.
Hepatit B Belirtileri Nelerdir?
Bulaşma yolları kan yolu ve cinsel yoldur. En sık kan yoluyla bulaşır. Kan yoluyla bulaşıcılığı, AIDS etkeni olan HIV’den 100 kat daha fazladır. Hepatit oluşan kişilerde bulgular kişiden kişiye değişiklik göstermekle beraber virüs vücuda girdikten belli bir dönem sonra kişide hafif ateş, ağrı, kusma, halsizlik, uykuya meyil, göz akı ve deride sararma yapabilir. Virüs vücuda çeşitli yollardan girebilir ve karaciğerde hücreler içine yerleşir. Virüsün, vücuda girişinden sonra;
- İltihap ve buna bağlı bulgular oluşturmak ve kronikleşme,
- Sessizce vücutta kalma,
- Vücut savunması tarafından tamamen ortadan kaldırılma gibi sonuçlar ortaya çıkar.
Bu üç gidişatın hangisinin olacağı, kişinin sosyoekonomik, sağlık, beslenme düzeni vb. gibi birçok durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Kronikleşen olgularda hastalık zaman içerisinde kişiyi ölüme götürebilir, hastalık iyileşip sessiz forma geçebilir ya da vücut tarafından tamamen ortadan kaldırılabilir. Sessiz olgular ise bir dönem sonra hastalık yapıp kronikleşebilir, ömür boyu sessiz olarak devam edebilir ya da vücut tarafından tamamen ortadan kaldırılabilir. Ciltte açık yaralardan da bulaşabilir fakat normal cilt yoluyla, solunum yoluyla ve ağız yoluyla bulaştığı gösterilememiştir.
Erken dönemde kişinin herhangi bir şikayeti yokken birkaç hafta içinde;
- Sarılık,
- Koyu renk idrar yapma,
- Aşırı yorgunluk-halsizlik hissi,
- Bulantı-kusma,
- Karın ağrısı gibi bulgulara yol açabilir.
Sağlıklı yetişkinlerin yaklaşık % 90’ı bu süreci tam iyileşme ile atlatırken, zamanla bu bulgular hastalığı geçirenlerin bir kısmında kronik karaciğer hastalığı olarak seyreder ve hatta siroza dönüşür. Hepatit B virüsü karaciğer kanserlerinin de sebeplerinden biridir. Özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda hastalık daha çok ilerlemektedir. Bu yüzden rutin aşılama programlarında Hepatit B önemli bir yer tutmaktadır.
Hepatit B Tanı ve Tedavisi Nasıldır?
Hastalığın tanısı laboratuvar tetkikleriyle yapılır. Kan alınarak yapılan bu tetkiklerde kişinin Hepatit B hastası olup olmadığı ya da Hepatit B aşısına ihtiyacı olup olmadığı anlaşılabilir. Eğer sağlam kişiye Hepatit B virüsü bulaşırşa ortalama 75 gün (bu süre 180 güne kadar uzayabilir) herhangi bir belirti vermeyebilir ya da laboratuvarda tetkik edilemeyebilir. Bu yüzden şüpheli ilişki ya da kontamine iğne ucu batması gibi olaylarda tetkikler bu sürenin sonunda tekrarlanmalıdır. Akut hastalıkta tedavi semptomlara yönelik olarak yapılır. Kronik hastalıkta kullanılan ilaçlar mevcuttur.
Kaynak:
- http://www.wikizero.info/
- http://www.seyahatsagligi.gov.tr/
