Petrol hidrokarbonlardan meydana gelmiş, sudan daha yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü bir kokusu olan, yer altından çıkarılmış olan doğal yanıcı mineral yağına verilen isimdir. Latince’de (Petroleum) taş anlamına gelen “petra” ile yağ anlamına gelen “oleum” kelimelerinden oluşmuştur.
Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıt (benzin, gazyağı, dizel – mazot, motorin, motor yağı, fuel oil) olarak bilinmesine rağmen, gerçekte petrol kelimesi doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş olan ham petrol anlamına gelmektedir.
Ayrıca değişik kimyasal içeriğe sahip olan hidrokarbonların bir araya gelerek oluşturduğu değişik kimyevi bileşimde olan çok sayıda petrol tipi (parafin bazlı petrol, asfalt bazlı petrol vs.) bulunmaktadır.
Dünyada Petrol Rezervi Haritası
2016 yılı dünya ispatlanmış petrol rezervi 1.706 milyar varil olarak tespit edilmiştir. Dünya petrol rezerv miktarı 2015 yılına oranla çok düşük oranda artış göstermiştir. En büyük rezerv artışı 10,5 milyon varil ile Irak’dan gelmiştir. En büyük rezerv düşüşü ise 0,6 milyon varil ile Trinidad ve Tobago’dan gelmiştir. 2015 yılında 50,7 yıl olan dünya petrol rezerv ömrü 2016 yılında 50,6 yıla gerilemiştir. Birincil enerji kaynakları arasında stratejik konuma sahip olan ham petrol 2016 yılı itibarıyla dünya enerji talebinin %33,3’ünü karşılamıştır.
Dünya Petrol Rezervleri Haritası | CIA The World Factbook Crude Oil
Petrol yüz milyonlarca yıl önce, denizlerde yaşayan veya suların denizlere sürüklediği hayvan ve bitki kalıntıları ham petrole benzer özellikte olan kerojeni meydana getirmiştir. Kerojen ise sonradan, yukarı tabakalara doğru göç etmesiyle gittikçe değişmiş ve ham petrolü meydana getirmiştir. Bu nedenle de hiçbir sahanın ham petrolü, tam olarak öteki bir sahanın ham petrolüne uymaz; muhakkak az çok olsa da bazı farklar bulunur. Hatta bu olay, aynı bir petrol sahasında bile görülebilir.
Petrol, birçok sanayi için çok önemlidir ve sanayileşmiş medeniyetler kendisi için önemli olduğunu bilir ve bu nedenle birçok ülke için önemli husustur. Dünyada petrol tüketimi her yıl yaklaşık olarak 30 milyar varildir ve üst petrol tüketicilerini büyük ölçüde gelişmiş ülkeler oluşturur. 2004 yılında tüketilen petrolün %24’ünü Amerika Birleşik Devletleri tüketmişken 2007 yılında bu oran %21’e düşmüştür.
Dünya Petrol Rezervleri
Aşağıdaki liste dünyanın en büyük 20 petrol rezervine sahip ülkeleri ve sahip oldukları petrol rezervlerinin miktarını varil cinsinden göstermektedir. Burada Barrels yani Varil, katı veya sıvı maddelerin nakliyatında kullanılan genellikle metalden üretilen kaptır. Her yerde geçen bir standart hacim olmadığından, dünyanın neredeyse her yöresi kendi varil ve hacmini belirlemiştir. Standart bbl´in hacmi daima 42 U.S. gallon´udur veya metrik hesap üzerinde 158.987 litredir.
2013-2014’te Dünyada En Çok Petrol Üreten 10 Ülke
Grafik incelendiğinde dünyada en çok petrol üreten ülkeler -hemen hemen bir çok kaynaktan teyit edilen bilgiler ışığında- Suudi Arabistan, ABD ve Rusya ilk üç sırada bulunmaktadır. Hemen hemen birbirine yakın rakamlarla diğer ülkeler Çin, Kanada, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Mexico, ve Kuveyt sıralamanın devamını izlemektedirler. Grafik günlük milyon varil üretimi şeklinde verilmiştir.
2013 Yılında Dünyanın En Çok Petrol Üreten 10 Ülkesi
Bir çok platformda verilen bilgileri incelediğimizde veriler genellikle birbirine yakın değerde oluyor. Yine alttaki grafikte Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verdiği bilgiye göre dünyanın toplam petrol üretiminin % 63’ünün ilk on büyük üreticiden geldiğini tahmin etmektedir. Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve İran petrol üretimde ilk üç sırada yer alıyor.
Dünyada En Çok Petrol Tüketen Ülkeler
Bu tablo, 2011 yılında günde bin varilde (1000 bbl) ve günde bin metreküpte (1000 m 3 ) tüketilen petrol miktarını göstermektedir.
- (1000 bbl/day) : Günde 1000 Varil
- (1000 m3/day): Günde 1000 m3
- Population in Millions: Milyonlarca Nüfus
- bbl/year per capita: Yılda Kişi Başına Düşen Varil
- m3/year per capita: Yılda Kişi Başına Düşen m3
- National production/consumption: Ulusal Üretim Tüketim
Türkiye 2002-2013 Yılları Arasında Petrol Rezervi
Türkiye’nin petrol rezervlerine baktığımızda 2013 yılı itibariyle 270.400.000 varil rezerve sahip olduğunu görüyoruz. Açıkçası rezervlerin neye göre artıp neye göre azaldığını bilmiyorum.
2017 yılı ilk 6 aylık dönem sonunda yurtiçi kalan üretilebilir ham petrol rezervi 332,8 milyon varil (48 milyon ton) olup yeni keşifler yapılmadığı takdirde, bugünkü üretim seviyesi ile yurtiçi toplam ham petrol rezervinin 18 yıllık bir ömrü bulunmaktadır. 2017 yılının ilk 5 aylık döneminde tüketimin yaklaşık %7,7’si yerli üretimle karşılanmış, doğal gazda ise bu oran %0,6 olarak gerçekleşmiştir.
Son yıllarda kaya gazının dünyada önem kazanması ile birlikte Türkiye’de de kaya gazının aranmasına önem verilmiştir. Bu amaçla Güneydoğu Anadolu ve Trakya Bölgelerinde kuyular açılmış olup rezerv tespit çalışmalarına devam edilmektedir.
Türkiye 2001-2012 Yılları Arasında Petrol Üretimi
Türkiye’nin farklı kaynaklardan elde ettiğimiz bilgilere göre yıllık ortalama 56000 varil petrol üretimi söz konusu.
Türkiye 1980-2016 Yılları Arasında Petrol Tüketimi (Günde 1000 Varil)
Türkiye’nin yıllara göre petrol tüketim hacmine bakıldığında 1993-2012’de 750 bin varil tüketimi söz konusu ike 2012-2016 yılları arasında günde 1 milyon varile ulaşmıştır.
Türkiye Petrol Haritası
Fikir açısından buradaki kaynaktan elde ettiğim bilgi.
Kaynak göstermek suretiyle dilediğiniz yerde bu verileri kullanabilirsiniz. Elde edilen tüm verilere ait kaynaklar aşağıda gösterilmiştir. Bazı linkler uzun olduğundan sadece site adı verilmiştir. Olumlu/olumsuz veya eksik, yanlış bilgi için lütfen yorum kısmına yazmayı unutmayın.
Kaynak:
- https://www.eia.gov/
- https://en.wikipedia.org
- http://thecountriesof.com/top-10-oil-producing-countries-in-the-world-2013-2014/
- http://static1.businessinsider.com
- https://www.whichcountry.com/top-10-largest-oil-producing-countries-in-the-world/
- http://www.worldatlas.com/articles/the-world-s-largest-oil-reserves-by-country.html
- http://www.indexmundi.com/g/r.aspx?c=tu&v=97
- http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Petrol
- https://worldmap.harvard.edu/maps/6718
