TDI: Turbocharged Direct Injection (Turbo Beslemeli Direkt Enjeksiyonlu)
Turbocharged Direct Injection (Turbosarj Direkt Enjeksiyon),Volkswagen’in kullandığı turbo dizel motorun adıdır.Turbo şarj sistemine sahip olan bu motorlar, dünyadaki ilk seri üretim turbo dizel motorlardandır. Dünya çapında düşük yakıt tüketimi ve uzun kilometre dayanıklılığı ile ün salmıştır. TDI motor direkt yakıt enjeksiyon sistemi ve silindir kontrol sistemlerine sahiptir. TDI’ın açılımı Turbocharged Direct Injection’dır. Volkswagen grubu bu motor tipini Audi, Porsche, Skoda, Seat ve Volkswagenotomobillerinde kullanmaktadır. Ayrıca hafif ticari, ticari, deniz araçları ve yolcu otomobillerinde de kullanılmaktadır. Motora direkt yakıt püskürtme teknolojisini kullanır, ayrıca intercooler’a da sahiptir. Bu sistemler sayesinde düşük devirlerde dahi yüksek güç almanıza olanak sağlar. En küçük hacimli TDI motor 2 silindirli 0.8 litredir. En büyüğü ise 12 silindirli 6.0 litredir. TDI motorları ayrıca bazı Land Rover otomobillerinde de bulunmaktadır. İlk olarak Audi tarafından 1989 yılında 5 silindirli 2.5 litre hacimli olarak piyasaya çıkmıştır. TDI motorun ilk kullanıldığı otomobil AUDI 100‘dür. 2007 yılında DSG şanzıman ile buluşan TDI motor, günümüzde otomatik ve manuel seçeneklerinde alınabilir.
TDI yazısındaki kırmızı harfler motorun gücünü göstermektedir. Bütün harfler kırmızı ile yazılmışsa en güçlü motoru, bütün harfler gri ile yazılmışsa en güçsüz motoru göstermektedir. Buradaki güç, beygir ve tork miktarı demektir. Audi yeni RS konseptinde TDI motorlara da yer vermiştir. Yeni nesil TDI motorlarda Bi-Turbo uygulaması yapılmaktadır. Bunun anlamı motoru besleyen iki adet turbo olması demektir. Volkswagen bu motorlara BiTDI demektedir.
FSI: Fuel Stratified Injection (Direkt Benzin Enjeksiyonu)
Fsi motorlarda, yakıt standart motorlardaki gibi manifolda değil, direkt yanma odasına püskürtme yapılır. Manifolda püskürtme yapılan sistemlerde enjeksiyon basıncı 4 bar seviyelerindeyken, fsi’de bu rakam 10 bar seviyelerine ulaşır. Her emme manifoldunda bulunan ve tumble adı verilen hareketli levhalar,manifoldun içinden silindirlere doğru ilerleyen havaya sarmal bir hareket verir. Piston kafasının dalgayı andıran özel formu sayesinde ateşlenmeye hazır hava – yakıt karışımı bujinin yakın çevresinde toplanabiliyor. Tüm bunların asıl amacı, düşük yakıt tüketimi. FSI teknolojine sahip motorlarda yakıt, çok ince partiküllerden oluşan sprey şeklinde doğrudan yanma odasına püskürtülür. Bu sayede yanmadan atılacak olan yakıtın önüne geçilmiş ve yakıt tasarrufu sağlanmış, motordan alınan verim artmıştır.
TFSI: Turbo Fuel Stratified Injection.(Turbo Beslemeli Direkt Benzin Enjeksiyonlu Motor.)
Tfsi motorda yakıt, talebe bağlı olarak kontrol edilen yüksek basınçlı bir pompa ile sağlanan bir ortak yakıt sistemi yoluyla püskürtülür. Emme supaplarının arasında yer alan bir enjektörle yakıt doğrudan yanma odasına milisaniyelik hassasiyetle ve 110 bara varan basınçla püskürtülüyor. Yakıt/hava karışımı yanma odasında bütünüyle homojen bir şekilde dağıtılır. Bu da TFSI motoru diğer motorlardan ayıran ve bütün motor devirlerinde yüksek performans sağlayan en önemli özelliktir.
Düşük sürtünmeli supap iteceklerine sahip silindir başlıkları, atmosferik beslemeli FSI motorlara göre daha fazla hava akışı sağlayan değiştirilmiş bir emme manifoldu şekline sahip. Bu da hem daha yumuşak çalışma hem de daha iyi vuruntu direnci ve verimlilik sağlıyor. Bu sayede turbo motor 10.5:1’lik sıkıştırma oranına ulaşıyor. Böylelikle hem atmosferik beslemeli hem de konvansiyonel turbo motorlara göre termodinamik verimliliğin arttırılmasında önemli bir rol oynuyor.
Motor bloğu GG 25 gri dökme demirden üretiliyor; bu madde hem yüksek basınca dayanıklılık hem de mükemmel ses özellikleri sağlıyor. Kütlesi dengelenmiş bir aktarım sistemi ses özelliklerini daha da geliştiriyor. Krank milinin iki katı hızda dönen iki dengeleyici şaft da motorun sakinlik özelliğini telafi ediyor. Motor gücü krank mili tarafından üçgen bir zincirler aktarılıyor; bu zincir hem yağ pompasını hem de dengeleyici şaftları hareket ettiriyor. Bu önlemler sonucunda dört silindirli turbo beslemeli bir motor için çok iyi titreşim özellikleri elde edilebiliyor.
TSI: Çift Şarjlı (Turbo Ve Supercharger) Direkt Enjeksiyonlu Motor.
TSI (Turbo Supercharger Injection), küçük hacimli motora (1.4 lt gibi) Turbo ve kompresörün eklenmesiyle oluşmuş bir teknolojidir. İlk kalkıştan itibaren emrinize hazır bekleyen motorda turbo devreye girene kadar kompresör size eşlik ediyor. Bu sayede turbo motorlu araçların büyük bir kısmında yaşanan “Turbo Boşluğu” kompresörün varlığıyla ortadan kalkmış olmaktadır.
TSI motorlarda kompresör motorun arkasında aşağıda bulunan klima kompresörünü çeviren gergi kasnağından hareketini alan, birbirine ters istikamette dönen silindir şeklinde iki metalin basınç oluşturduğu sistemdir kaba tabirle. Ancak gücünü klima kompresörünün de faydalandığı krank milinden alması, artan devirle beraber daha fazla güç tüketmesi nedeniyle 2250 devirden sonra yerini turboya bırakır. Zaten TSI motorun az yakmasının nedeni kompresör sayesinde turbo çalışıncaya kadar turbo boşluğunu kapatması ve böylece düşük devirlerde vites atılabilmesidir.
GDI Motor
‘Gasoline direct injection’ kelimelerinin kısaltılmasıdır. ‘Doğrudan benzin püskürtmeli’ motor anlamına gelir. Mitsubishi’nin ürettiği bir motor teknolojisidir. Bu tip motorlara, düşük yakıt tüketimi ve yüksek güç sağlayan özellikler ; dik ve düz emme borusu, eğimli piston başı, yüksek basınçlı yakıt pompası ve yüksek basınçlı, döndürme hareketi sağlayan enjektörlerdir. GDI motorun iki farklı çalışma modu vardır. Motorun ekonomik çalışma modunda, yakıt, sıkıştırma zamanı sırasında silindire püskürtülür ve ekonomik bir şekilde normal güç elde edilir. Motorun güç modunda ise, yakıtın küçük bir bölümü emme zamanı sırasında püskürtülür ve geri kalanı kısmı da sıkıştırma zamanında püskürtülür. Böylece daha iyi yanma ve daha yüksek güç elde edilir (ama ekonomik moda göre daha fazla yakıt tüketilir).
Motorun işletim sistemi gaz pedalının konumuna ve devire göre hangi durumda çalışılması gerektiğini belirler. Yani normalde motor ekonomik çalışma modundayken, örneğin araç sollarken gaza çok basıldığında güç moduna geçer ve daha fazla tork ve güç sağlar. GDI teknolojili motorlar, 4 zamanlı benzinli motorlar olup, klasik benzinli motorlardan farkı, yakıtın silindire doğrudan ve çok hassas bir zamanlama ile püskürtülmesinin,kayıpları ve verim düşüşünü önlenmeleridir. Normal bir motorda silindirin içine yakıt yaklaşık 3,5 bar basınçla püskürtülürken, bu motorda püskürtme basıncı 30-100 bar arasında değişmekte, daha iyi bir yanma sağlamaktadır.
Kaynak:
- http://www.otomovi.com/tdi-motorlar-hakkinda-her-sey/#
- http://www.bgbakimservisim.com/bg_servis_detay/3/benzinli_gdi_performans_servisi.html
- http://www.surtasotogaz.com/fsitsi.html
- http://www.tgsotogaz.com.tr/index.php/haberler/33-fsi-tsi-tfsi-motor-fark-nedir
- http://www.otomovi.com/tdi-motorlar-hakkinda-her-sey/#
