Golgi Aygıtı (ayrıca Golgi Cisimciği veya Golgi Kompleksi) çoğu ökaryotik hücrede (bitki, hayvan, protista ve fungilerde) bulunan bir organeldir. Prokaryot hücrelerde golgi aygıtı bulunmaz. Golgi aygıtı; 1897 yılında İtalyan tabip Camillo Golgi tarafından sinir sistemi üzerinde yapılan bir inceleme sonucu keşfedilmiştir.
Hem bitkisel hem hayvansal hücrelerde bulunan golgi, sisterna olarak bilinen kıvrımlı zar kümelerinden oluşur. Başka bir ifade ile Golgi Aygıtı, zarımsı tüp ve keseciklerin bir araya gelmesiyle meydana gelir. Özellikle bitki hücrelerinde bulunan diktiyozom adlı özgün bir küme bulunur.
Golgi aygıtı endoplazmik retikulum ile birlikte görev görev yapan bir organeldir. Fakat golgi aygıtında ribozom bulunmaz. Golgi Aygıtı, genellikle çekirdeğe yakındır. Birçok hücrede bir veya birkaç tane golgi varken bitki hücrelerinde sayıları yüzlerce olabilir. Bilhassa aktif salgı yapan bez hücrelerinde göze çarpar. Asıl görevi, hücrenin salgıladığı proteinleri depolamaktır. Proteinler sentezlendikten hedef noktalarına gitmeden önce golgi tarafından işlenir ve paketlenir; bu özellikle sekresyon için işlenen proteinlerde önemidir. Golgi aygıtı hücresel endomembran sisteminin önemli bir bölümünü oluşturur.
Ayrıca paketleme ve salgı görevlerini yerine getirir. Salgı bezlerinin hücrelerinde sayıları daha fazladır. Örneğin; ter bezleri, gibi salgı bezleri bunlara örnektir. Golgi aygıtı büyük çalışmalar sonucu bulunmuştur. Açığa çıkan enerji burada ATP şekline çevrilir. Enerji üretir oksijenli solunum yapar. Enerji üretmekte kullanılır. Hücre dışında salgı yapar.
Golgi aygıtı çok kutupludur. Üzerinde taşınmanın yönünü belirlemek için cis ve trans yüzeyleri bulunur. Lizozom organeli golgi aygıtı tarafından üretilir. Salgı keseleriyle golgiden ayrılan lizozomun içerisinde sindirim enzimleri bulunmaktadır. Bu yapı sindirilecek madde ile birleşir ve hücre içi sindirim gerçekleşir.
Golgi Aygıtı Özellikleri ve Görevleri
1- Hücrenin salgılama, depolama ve paketleme merkezidir.
2- Salgı yapan hücrelerde ve sinir hücrelerinde gelişmiştir.
3- Ökaryot (bitki, hayvan) hücrelerinde bulunurken, prokaryot hücrelerde ise bulunmaz.
4- Kırmızı kan ve sperm hücrelerinde golgi aygıtı bulunmaz.
5- Glikolipid ve glikoprotein gibi yapılar golgi aygıtında üretilir.
6- Hücrenin özgüllüğünün sağlanmasında temel rol oynar.
7- Hücre içi iletişim ve taşınmada etkin rol oynar.
8- Endoplazmik retikulum ile diğer organeller arasındaki bağlantıyı sağlar.
9- Lizozom gibi sindirim keseciklerini oluşturur.
