Kan şekerinin kontrolü diyabet hastalığında diğer diyabet tedavisinin her kısmında oldukça önem taşır. Yüksek kan şekeri, yani hiperglisemi hem Tip 1 hem Tip 2 diyabet tipindeki kişileri etkileyebilir. İki türü vardır:
Açlık Kan Şekerinin Yükselmesi: Kan şekerinin 8 saat süre ile yeme içme olmamasının ardından 130 mg/dL ‘den yüksek olmasıdır.
Tokluk Kan Şekerinin Yükselmesi: Yemekten iki saat sonra kan şekerinin 108 mg/dL’den fazla olmasıdır. Diyabeti olmayan kişilerin genelde kan şekeri yemekten sonra, yemekte aşırıya kaçılmamışsa, 104 mg/dL civarındadır.
Kan şekerinin sık sık veya sürekli yüksek olması sinir sistemini, kan dolaşımını ve organları etkiler. Tip 1 diyabetliler, asidoketoz denen kanda yığılan asitleri üretmeye meyillidirler.
Tip 2 diyabetliler veya risk grubundaki kişiler için ise yüksek kan şekeri sebebiyle vücudun artık şekeri sindiremediği ölümcül durumlarla karşılaşabilirler. İlk başta fazla tuvalete çıkma ile başlar ve ardından idrarın rengi koyulaşır. Bu durum da vücudun susuz kalmasına sebep olur.
Kan Şekerinin Yükselmesinin Sebepleri Nelerdir ?
İnsülin Yetersizliği: Yaşam süremiz boyunca ihtiyacımız olan insülin miktarı değişebilmektedir, hatta bazen bir sebep olmasa bile. Genel anlamda sürekli stres, azalan aktivite, kilo alma, daha fazla kalori veya karbonhidrat alma, düzensiz uyku gibi sebepler insülin ihtiyacımızı değiştiren faktörlerdir. Eğer kan şekeriniz yemek yedikten saatler sonra ya da uyku sırasında yükseliyorsa, bu yemeklerinizde biraz daha kısma yapmanız gerektiğini söylüyor olabilir.
Beslenme Şekli: Daha az egzersiz, daha fazla stres ya da yemek gibi faktörler sebebiyle insülin ihtiyacınız değişebilir.
Egzersiz: Birçok kişi sporun çok faydalı olduğunu düşünse de açık havada yapılmayan egzersizler kan şekerini düşürdüğü düşünülse de bu tür egzersizlerin vücutta farklı etkileri vardır. Ağırlık kaldırma, hızlı koşu gibi aktiviteler, yani kısacası durup tekrar başlanan egzersizler kalbin hızlı ve yavaş çalışmasını gerektirdiğinden vücut glikozdan çok vücut yağı yakacaktır. Ayrıca vücut bu aktivitelere karşın adrenalin salgılayacağından bu durum kan şekerinin artmasına sebep olabilir.
Çok Düşük Kan Şekeri: 40 mg/dL altına sık olarak düşen kan şekeri diyabetiniz sürecinde başınıza geliyorsa yemek sonrasında kan şekerinizin aşırı derecede arttığını da görüyorsunuzdur. Bu böbreğin glikojeni kana bırakmasının sonucudur ve vücut bunu kendini korumak için yapar. Karbonhidratları kan şekerinizi yükselmek için kullanmanız sorunu ikiye katlıyor. Kan şekerinizin bu denli düşüşündeki sebepleri yakından inceleyip doktorunuzla çözümler bulmak sizin için görüşmeniz en doğrusu olacaktır.
Diyabeti Tetikleyen İlaçlar: Yüksek kan şekerini yükseltebilecek ilaçlar konusunda dikkatli olmalısınız. Çünkü diyabetliler için geliştirilmemiş ilaçlar kandaki glikoz miktarını etkileyebilir ve daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyabet dışındaki hastalıkların tedavisi için verilecek ilaçlarda diyabetli olduğunuzu doktorunuza hatırlatmalı ve eğer kan şekerinizi yükselttiğini düşündüğünüz ilaçlarınız varsa doktorunuza danışmalısınız.
Kan Şekerinin Yükselmesinden Sonra Oluşabilecek Belirtiler Nelerdir ?
Aşağıdaki maddelerden bir kaçına sahipseniz kan şekeriniz yüksek olabilir.
- Sık sık tuvalete çıkmak
- Sinirlilik
- Anksiyete/Kaygı
- Terleme
- Titreme
- Kalp hızının artması
- Açlık
- Baş Dönmesi
- Uykululuk
- Bulantı
- Görme yetisinin bulanıklaşması
- Baş Ağrısı
- Yorgunluk
- Mutsuzluk
- Uykuda ağlama veya kabus görme gibi belirtiler kan şekerinizin yükseldiğinin habercisi olabilir.
Kan şekerinizi ölçmek ve yüksek bir değerle karşılaşılırsa da kan şekerinizi düşürmeye yönelik birkaç uygulama sizi çözüme ulaştırabilir.
Hamileyken Kan Şekeri Neden Yükselir?
Diyabet kontrolü hamilelikten önce diyabet hastası olanlar için de hamilelikte bu hastalığı geliştiren kişiler için de çok önemlidir. Hamile kadınlar %2 veya 4’ünün hamilelik sırasında geçici olarak diyabet yaşayacağı da bilinenler arasında. Bu durum aslında olağandır çünkü vücut artan insülini direnç seviyesini aşabilmek için üretmesi gereken insülini üretemez.
Gebeliğe bağlı şeker hastalığının ortaya çıkışında bir semptom görülmeyebilir örneğin; susama, yorgunluk ya da fazla tuvalete çıkma gibi.
Diyabet hastalarının hamilelikten önce ve hamilelik sırasında kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmaları büyük önem taşır. Hamileliğin ilk sekiz haftası bu anlamda önemli bir süredir ve hamile kalınmasından önce kan şekerinin ciddi şekilde kontrol edilmesi şarttır. Yalnızca hamilelikte diyabet hastalığı geçiren anne adayları ise öncelikle beslenme şekli ve egzersizlerine dikkat etmeli, yüksek kan şekeri seviyeleri hamilelik boyunca devam ettiği sürece eğer doktor tarafından uygun görülürse oral tablet ya da insülin enjeksiyonu gibi tedavilere yönelinebilir.
Uyarı: Yukarıdaki bilgiler doktor tavsiyesi değildir. Bilgilendirme amaçlıdır. Tedavi, teşhis ve bilgilendirme için lütfen doktorunuza başvurunuz.
