Likenler, hayvanlar, bitkiler ya da bakteriler gibi başlı başına birer organizma değildir. Mantar ve fotosentez yapabilen alglerin simbiyotik bir şekilde bir araya gelmesiyle oluşan birliğe likenler ya da liken birliği denir. Konuya devam etmeden önce simbiyotik ilişkinin ne olduğunu açıklamakta yarar görüyorum.
Simbiyotik ilişki : Farklı iki türden olan canlının ya da mikroorganizmaların karşılıklı yarar sağlayacak şekilde bir arada yaşamalarına simbiyotik ilişki adı verilir.
Tallusun adı verilen bir mantar türünün yapısına genelde fotosentetik bir alg ya da bir siyanobakterinin katılmasıyla liken birliği oluşturulur.Fakat bazı liken birlikleri incelendiğinde bu birliğin sadece yeşil alglerden değil, kahverengi veya sarı alglerle de oluştuğu gözlemlenmiştir.
Alg ve mantarların birbirlerine bağlanış şekilleri farklılık gösterebilir.Eğer birlik oluşturulurken algler ve mantarlar homojen olarak dağılmış ve tek bir tabaka halinde görünüyorlarsa bu likenler ”homeomerik liken” adını almaktadır.Fakat mantarlar ve likenler seyrek ve düzensiz yani heterojen dağılım gösteriyorlarsa ve bakıldığında tek tabaka halinde değil de birçok tabaka varmış gibi duruyorsa bu tür likenlere ”Heteromerik liken” olarak isimlendirilmektedirler.
Liken birlikleri yaşamın bir çok yerinde bulunabilen canlı topluluklarıdır.Dış görünüşlerine göre 3 guruba ayrılmışlardır.
- Kabuksu likenler
- Yapraksı likenler
- Dalsı likenler
Kabuksu Likenler
Genellikle sert kayaların üzerine tabaka biçiminde yayılmış halde görülürler.Bu tür likenler kayalara öylesine kusursuz bir şekilde yapışmıştır ki onları şekillerini bozmadan kayaların üzerinden kazıyıp almak günümüz teknolojisinde bile neredeyse imkansıdır.Bazı kabuksu likenlerin kayaları eritebilen özel bir enzim salgıladıkları bilinmektedir.Bu enzimi salgılayan kabuksu liken formuna ”Endolitik Likenler” denir.Bu formun kayaları enzimler sayesinde eriterek 1-2 mm kadar derine inebildikleri gözlemlenmiştir.
Yapraksı Likenler
Loblar halinde ve yaprak yada rozetler şeklinde görülebilen liken çeşitidir.
Dalsı Likenler
Oldukça büyük mantarları olan ve dalsı yapıda görülebilen liken çeşitidir.
