Projeksiyon Cihazı Tavsiyesi 2018

Tarih | 19 Eylül 2018

Uzun zamandır projeksiyon cihazı tavsiyesinde bulunmadım. Bir arkadaşım “bana 1500 TL değerinde bir projeksiyon cihazı önerir misin?” deyince şöyle küçük bir araştırma yapayım dedim. Öncelikle şunu söyleyeyim. Projeksiyon cihazları ihtiyaca yönelik olarak alınmalıdır. Yani fiyat olarak 30.000 TL’ye kadar projeksiyon cihazı bulabilmeniz mümkün. Kurumsal veya bireysel anlamda projeksiyon cihazı alırken çok teknik detaylara takılmamanızda fayda var. Çünkü her yeni teknoloji kendi içerisinde bazı avantajlar sağlıyor. Kulaktan dolma bir bilgiyle “yahu bu cihaz kötü, işime yaramaz” dediğinizde ilk yanlış adımı atmış oluyorsunuz.

Projeksiyon cihazında aranan temel şey genellikle bilgisayara bağlayıp sunum yapalım veya film/video izleyelim olayıdır. Bunun dışındaki tüm özellikler tamamen isteğinize, ihtiyacınıza yönelik olarak seçmeniz gerekiyor.

Bir öğretmen için sınıf ortamında veya kurumsal ölçekte bir işyerinde gösterim (sunum) yapmak, bireysel olarak evde film/video izlemek için bir projeksiyon cihazı arıyorsanız birkaç teknik bilgiye ihtiyacınız var. En azından bu bilgiler ışığında evet bu cihaz bana uygun deyip satın alma yoluna gidebilirsiniz.

Öncelikle şunu söyleyeyim, ucuz cihazlardan uzak durun. Eğer gerçekten uzun süre kullanmak isteyeceğiniz bir cihaz arıyorsanız bütçenizi minimum 1500-2000 TL gibi bir bütçe ayırmanızda fayda var. Ha 500 TL’ye projeksiyon cihazı yok mu? Evet var! Piyasada istemeyeceğiniz kadar 500-1500 TL aralığında onlarca marka bulunuyor. Bunlar daha çok taşınabilir veya ev sineması sloganı ile satılan cihazlar. Hatta bu tür cihazları ihracat fazlası faturasız diye daha ucuza sattıklarını görüyoruz. Ancak beklentinizi ne kadar karşılar gerçekten bilmiyorum. Unutmayın ki ucuz etin yahnisi olmaz. Ucuz teknoloji diye bir şey yok. Eğer bir şey ucuza satılıyorsa “ne kadar kaliteli” olduğunu sorgulamanız gerekiyor. Aldığınız cihazı kurup görüntüyü ekrana/perdeye yansıttığınızda kalitesiz bir görüntü alıyorsanız bir süre sonra cihazının evinizin bir dolabında tarihi eser olarak kalacaktır.

Neyse şimdi birkaç teknik özellik hakkında kısaca bilgi verelim.

1- Çözünürlük: Duvara/Perdeye yansıtılacak olan görüntünün kalitesini doğrudan etkileyen en önemli faktördür. Çözünürlük değeri arttıkça görüntü kalitesinde artış olur. Ancak çözünürlük tek başına görüntü kalitesini etkilemez diğer özelliklerle beraber görüntü kalitesinde artışı meydana getirir. Çözünürlük, görüntüyü meydana getiren piksel sayısı demektir. Bir ekranda yatay ve dikey olarak bulunan piksellerin sayısına çözünürlük denir. Bu, kullanacağınız projeksiyon cihazında ne kadar çok piksel varsa o kadar detaylı görüntü alacağınız anlamına gelecektir. Örnek verecek olursak bir monitör 1920×1080 çözünürlüğe sahipse burada yatayda 1920 piksel, dikeyde 1080 piksele sahip olduğu anlamına gelir. Cihazın total olarak 1920×1080=2.073.600 adet pikselden olduğu anlaşılacaktır. Burada monitörün inç olarak değeri önemli olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Yani 15.6” (inç) 1920×1080 çözünürlüğe sahip bir monitör, 21” (inç) 1280×720 çözünürlüğe sahip bir montitöre göre daha net bir görüntü sağlayacaktır.

Projeksiyon cihazlarında çözünürlük olarak 4:3 kare ekranlar ve 16:9, 16:10 dikdörtgenler ekranlar kullanıldığını görüyoruz. Özellikle bir çok eğitim kurumunda (sınıflarda) bir projeksiyon cihazını bilgisayara bağladığınızda ekran otomatik olarak küçülür ve yansıttığınız görüntü kare olarak çıkar. Hatta bazı durumlarda bilgisayarın kendi ekranı da küçülür. İşte bu projeksiyonun 4:3 kare ekran olmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.

Çözünürlük konusunda son olarak karşınıza VGA, SVGA, XGA, UXGA, QXGA, HD, WXGA gibi kısaltmalar ortaya çıkacaktır. Bunlar kısaca çözünürlük sistemleri diyebiliriz. Ve her bir kavramın piksel olarak çözünürlük karşılığı bulunuyor. Örneğin; VGA (640 x 480 piksel), XGA (1024 x 768 piksel), HUXGA (6400 x 4800 piksel) gibi. Ülkemizde biraz maliyetten olsa gerek genellikle SVGA (800×600 piksel) ve XGA (1024 x 768 piksel) çözünürlük sistemleri tercih ediliyor. Ancak XGA piksel ölçülerinden de anlaşılacağı üzere SVGA’ya göre daha geniş bir ekran sunuyor. Tüm çözünürlük sistemleri için burada (tıkla) bulunan linki inceleyebilirsiniz. Burada çözünürlük sisteminin piksel değeri ile boy oranını inceleyebilirsiniz.

2- AnsiLümen: Ansilümen Amerikan Ulusal Standart Enstitüsü (ANSI) adlı kuruluş tarafından belirlenmiş olan bir projeksiyon cihazının ışık gücünü-parlaklığını temsil eder. Başka bir ifade ile dış ortamdaki aydınlığa karşı ışığının ne kadar güçlü olduğunu belirleyen bir değerdir. Alacağınız veya kullandığınız projeksiyonda bu değer ne kadar yüksek olursa o derece doğru görüntü elde edilebilir. Örneğin açık havada sunum yapmak istiyorsanız Ansilümen değeri yüksek bir cihaz tercih etmelisiniz. Sınıflarda veya farklı alanlarda bazen perdeleri kapatıp karanlık alan oluşturduktan sonra görüntüyü izlemeniz işte bu değer yüzündendir. Kısaca projeksiyon cihazlarında parlaklık ansilümen ile ölçülmektedir.

Karanlık Alan (Hiçbir Işık Kaynağı Yok): 600 Ansilümen
Çok Az Işıklı Alan (Perdeler Kapalı Durumda): 1000 Ansilümen
Ortalama Işık Alanı (Evdeki Normal Işık Durumu): 1500 Ansilümen
Aydınlık Alan (Doğrudan Güneş Yok Ama Aydınlık): 2000 Ansilümen
Çok Fazla Aydınlık Alan (Doğrudan Güneş Işığı): 2500 Ansilümen

3- Lamba (Ampül) Ömrü: Ampüller aydınlatmayı sağlayan yapılardır ve bir projeksiyon da kullanılan ampulün bir ömrü vardır. Bu ömür değeri saat ile ölçülür. Ampülün ömrü bittiğinde yenisi değiştirilmesi gerekmektedir. Ampüller oldukça pahalı birimlerdir. Bu nedenle değişim esnasında neredeyse cihazın yarı maliyetindedir. LED Projeksiyonlarıın 30.000 saate yaklaşan ampül ömürleri bulunsada Ansi-Lümen özellikleri düşük seviyededir.

4- Eco Mod: Bu teknoloji projeksiyonun lamba ömrünü arttırmak için kullanılan bir özelliktir. Özellikle ışık gücünün tam değerde olmasına ihtiyaç duyulmayan –yada şöyle diyeyim genelde video gösterilmeyen- alanlarda tercih edilir. Eco Mod; Lambanın daha kısık çalışmasını ve daha az enerji harcamasını sağlar.

5- Kontrast Oranı: Kontrast Oranı bir projektör cihazı satın alırken dikkat etmeniz gereken en önemli etmenlerden bir tanesidir. Kontrast (diğer adı ile zıtlık) oranı, en koyu görüntü ile en açık görüntünün birbirine oradınıdır diyebiliriz yada başka bir ifade ile en parlak beyazla en koyu siyah arasındaki farktır. Bu fark ne kadar yüksek olursa o kadar kaliteli görüntü elde edilir. İyi projeksiyon cihazları, ekran üzerinde en az 100/1 oranında kontrasta sahiptir. Projeksiyon özelliklerine baktığınız dinamik ve statik kontrast oranı kavramlarına rastlayabilirsiniz. Statik kontrast oranı en parlakla en koyu arasında tek bir andaki farkı gösterir. Dinamik kontrast oranı ise bu ölçümü belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirir. Özellikle bazı firmalar statik kontrast oranınıda verirler ki statik kontrast oranı en doğru olan değerdir.

Yukarıda beş maddede anlatmış olduğum teknik kavramları bilmeniz projeksiyon cihazı alırken büyük kolaylık sağlayacaktır. Bunun dışında ek olarak projeksiyon cihazları kendi içerisinde DLP, LCD ve LED gibi türlere ayrılırlar. Günümüzde en sık kullanılan ve tercih edilen projektörler LCD ve DLP Projeksiyon cihazlarıdır. DLP, LCD ve LED Projeksiyonlar farklı teknolojilere sahip cihazlar olsa da temelde aynı görevi yapmak için tasarlanmışlardır. Ancak birbirlerine karşı avantaj ve dezavantajları vardır. Çok detaya indiğinizde sizi almaktan bile vazgeçirebileceğini söyleyebilirim.

DLP Teknolojisi oldukça yeni olan bir teknoloji olup en sık kullanılan ve tercih edilen projeksiyon cihazı çeşididir. Diğer projeksiyonlara göre hafif, daha az arızalanan ve dayanıklı ürünlerdir. Görüntü nettir, çözünürlüğü yüksek ve gerçek renk tonları kullanılır. Bakım sorunu yok. Bu nedenle uzun vadeli kullanım için daha çok tercih edilir. LCD DLP’ye göre eski bir teknololoji olup bozulma eğilimi daha fazladır. DLP Kontrast özelliği LCD’ye göre daha üst seviyededir.

Ancak DLP’ler fiyat olarak daha pahalı ürünlerdir. Bozulduğunda ise masrafı daha fazladır. Kompakt yapısı nedeniyle tamiri her servis tarafından yapılmayabilir. Gökkuşağı etkisi ve kaçak ışık sorunları zamanla ortaya çıkabilir. Keskin görüntü olarak LCD’ler DLP’ye göre daha öndedir. Her ne kadar kalite anlamından DLP’ler iyiyse keskinlik anlamında LCD’ler daha öndedir.

3LCD ise Epson’nun geliştirmiş olduğu bir teknoloji. Bu özelliğinde DLP’ye göre avantaj ve dezavantajları bulunuyor. Bu konuyu fazla uzatarak kafanızı karıştırmak istemiyorum.

LED Projeksiyon cihazlarının kullanımı ise pek yaygın değil. Bunun nedeni sanırsam ANSI Lümen düşüklüğünden geliyor. Ancak yinede tercih edilebilecek bir çeşittir. Bana sorarsanız size DLP almanızı tavsiye ediyorum.

Konu çok uzadı farkındayım 🙂

Sonuç olarak her teknoloji birbirine karşı bazı üstünlükleri bulunuyor. Detaylar çoğu zaman baş döndürücü olabiliyor. Ancak ihtiyacınız olan cihaz neyse bunu seçerken bu bilgilere göre değerlendirmeniz gerekiyor. Sonra “vay efendim bu neden böyle” sorusunu kendinize sormamanız gerekiyor. Piyasada Epson, ViewSonic, LG, Acer, Sony, BenQ, Hitachi, Canon gibi markalar tercihlerinizin arasında bulunması gereken markalar olarak tavsiye ediyorum. Özellikle şahsen Epson ve BENQ ürünlerini beğendiğimi söyleyebilirim.

Not: Bütçenizi yorum kısmına yazarsanız fırsat bulduğumda tavsiyede bulunmaya çalışacağım.