Tensip Zaptı Hazırlandı Ne Demek? sorusunun cevabını uzun bir makale olarak yazmaya çalışacağım. Tensip zaptı, bir davanın açılmasıyla birlikte mahkemenin ilk duruşmaya kadar yapması gereken işlemleri belirlediği bir tutanaktır. Tensip zaptı, dava türüne göre farklı şekillerde hazırlanabilir ve taraflara tebliğ edilebilir. Tensip zaptının hazırlanması, davanın ilerleyişi ve sonucu açısından önemlidir. Bu makalede, tensip zaptının ne olduğu, nasıl hazırlandığı, ne anlama geldiği ve nasıl itiraz edilebileceği gibi konulara değineceğim.
Tensip Zaptının Tanımı ve Önemi
Tensip zaptı, Türkçe’de “tensip” kelimesinin anlamı “taksim etmek, paylaştırmak” olduğu için, mahkemenin dava sürecini yönetmek için yaptığı bir planlama olarak da tanımlanabilir. Tensip zaptında, mahkemenin ve tarafların yapması gereken işlemler, bunlar için verilen süreler, delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi, bilirkişi incelemesi gibi hususlar belirtilir. Tensip zaptının amacı, davanın hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır.
Tensip zaptının önemi ise, dava sürecinin belirlenmesi ve tarafların haklarının korunması açısından büyüktür. Tensip zaptında yer alan işlemler, tarafların delil sunma, savunma yapma, itiraz etme gibi haklarını etkiler. Ayrıca tensip zaptında belirlenen duruşma günü de taraflar için önemli bir bilgidir. Bu nedenle tensip zaptının hazırlanması ve tebliği, dava sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.
Tensip Zaptının Hazırlanması
Tensip zaptının hazırlanması, dava dilekçesinin mahkemeye ulaşmasından sonra hakim tarafından yapılır. Hakim, dosyayı inceledikten sonra tensip zaptını düzenler ve duruşma gününü belirler. Tensip zaptının hazırlanma süresi ve şekli ise dava türüne göre değişiklik gösterir. Hukuk davalarında ve ceza davalarında tensip zaptının hazırlanması farklı usullere tabidir.
Hukuk Davalarında Tensip Zaptının Hazırlanması
Hukuk davalarında tensip zaptının hazırlanması, uygulanan yargılama usulüne göre farklılık gösterir. Hukuk davalarında iki tür yargılama usulü vardır:
Basit yargılama usulü ve yazılı yargılama usulü.
Basit yargılama usulü, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 316-354. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Basit yargılama usulüne tabi olan davalar ise kanunun 316. maddesinde sayılmıştır. Bunlar şunlardır:
- Alacak davalarında 40 bin TL’ye kadar olan miktarlar,
- Kira bedeli alacağı ile tahliye istemine ilişkin davalar,
- İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle açılan maddi veya manevi tazminat davalarında 40 bin TL’ye kadar olan miktarlar,
- İşe iade davaları,
- Aile hukuku ile ilgili davalar,
- Tüketici hakem heyetlerinin görev alanına giren uyuşmazlıklar,
- Tapu iptali ve tescil davaları hariç olmak üzere taşınmaz mal veya bunlar üzerindeki ayni hakların tescili, iptali veya tespiti istemine ilişkin davalar,
- İcra ve iflas hukukuna ilişkin davalar.
Basit yargılama usulüne tabi olan davalar, daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmektedir. Bu usulde, tensip zaptı birkaç gün içinde hazırlanır ve duruşma günü de belirlenir. Tensip zaptında, tarafların delil sunma, tanık gösterme, bilirkişi talep etme gibi haklarını kullanmaları için verilen süreler kısadır. Ayrıca tensip zaptında, tarafların dava konusu ile ilgili olarak anlaşmaya varmaları için arabuluculuk veya uzlaştırma gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine başvurmaları da önerilebilir.
Yazılı yargılama usulü ise, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 139-315. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yazılı yargılama usulüne tabi olan davalar ise, basit yargılama usulüne tabi olmayan tüm hukuk davalarıdır. Yazılı yargılama usulü, daha ayrıntılı ve karmaşık bir usuldür. Bu usulde, tensip zaptının hazırlanması daha uzun sürebilir ve duruşma günü de hemen belirlenmeyebilir. Tensip zaptında, tarafların delil sunma, tanık gösterme, bilirkişi talep etme gibi haklarını kullanmaları için verilen süreler daha uzundur. Ayrıca tensip zaptında, tarafların birbirlerine dilekçe ile cevap vermeleri de istenebilir.
Tensip zaptının hazırlandığına dair bilgi UYAP veya e-devlet üzerinden görülebilir. Tensip zaptının bir örneği de mahkeme tarafından PTT aracılığıyla taraflara tebliğ edilir. Taraflar, tensip zaptında belirtilen işlemleri yapmakla yükümlüdür. Aksi takdirde hak kaybına uğrayabilirler.
Ceza Davalarında Tensip Zaptının Hazırlanması
Ceza davalarında tensip zaptının hazırlanması, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 174-176. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Ceza davalarında tensip zaptına “hazırlık tutanağı” da denilmektedir. Hazırlık tutanağı, iddianamenin kabul edilmesinden sonra mahkeme tarafından hazırlanır ve sanık ile müdafiine tebliğ edilir.
Hazırlık tutanağında şu hususlar yer alır:
- Sanığın kimliği,
- Suçun tanımı, zamanı ve yeri,
- Suçun kanuni unsurları ve niteliği,
- Uygulanması gereken ceza,
- Sanığın tutuklu veya tutuksuz yargılanacağı,
- Sanığın delil sunma, tanık gösterme, bilirkişi talep etme gibi haklarını kullanması için verilen süre,
- Duruşma günü ve saati.
Hazırlık tutanağının hazırlandığına dair bilgi UYAP veya e-devlet üzerinden görülebilir. Hazırlık tutanağının bir örneği de mahkeme tarafından PTT aracılığıyla sanık ile müdafiine tebliğ edilir. Sanık ve müdafi, hazırlık tutanağında belirtilen işlemleri yapmakla yükümlüdür. Aksi takdirde hak kaybına uğrayabilirler.
Tensip Zaptına İtiraz
Tensip zaptına itiraz etmek mümkündür. Tensip zaptına itiraz etmek isteyen taraf, tensip zaptının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde mahkemeye dilekçe ile başvurmalıdır. Tensip zaptına itiraz edilebilecek hususlar şunlardır:
- Tensip zaptında belirlenen duruşma günü ve saati,
- Tensip zaptında verilen delil sunma, tanık gösterme, bilirkişi talep etme gibi süreler,
- Tensip zaptında yer alan arabuluculuk veya uzlaştırma gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine başvurma önerisi.
Tensip zaptına itiraz eden taraf, itirazının gerekçesini ve talebini açıkça belirtmelidir. Mahkeme, tensip zaptına itirazı değerlendirerek uygun gördüğü takdirde tensip zaptını değiştirebilir veya aynen bırakabilir. Mahkemenin tensip zaptına ilişkin kararı kesindir ve ayrıca itiraz edilemez. Bu nedenle tensip zaptına itiraz etmek, dava sürecinin akışını etkileyebilecek önemli bir haktır.
