Bilgi

Türkiye’deki Volkanik Dağlar Nelerdir?

Tarih |

Volkanik Dağ veya diğer adıyla Yanardağ; Dünya’nın iç tabakalarında bulunan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla erimiş kayaların (yani magmanın) yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir. Volkanik dağların araştırıldığı bilim dalına “volkanoloji” (yanardağ bilimi) denir. Yanardağ kelimesi Türkçe kaynaklarda ilk olarak 1876 yılında kullanılmıştır. Aynı anlama gelen volkan kelimesi ise Türkçeye Fransızcadan geçmiş, Fransızcaya ise İtalyanca dilinden aktarılmıştır ve kökensel olarak İtalya’da yer alan Vulcano volkanik adası ile ilişkilidir. Adanın ismi ise Roma mitolojisindeki demircilik, ateş ve yanardağ tanrısı Vulcanus‘dan türemiştir. Bazı bilgilere göre 19. yüzyıl sonlarında aynı kökten ortaya çıkmış “burkan” kelimesi ise modern Arap dillerinde yaygındır ve Osmanlıcaya yeni Mısır Arapçasından alınmıştır.

Türkiye’de volkanik alanların oluşumu, III. Jeolojik Zaman olan Tersiyer’de yani günümüzden yaklaşık 20 milyon yıl önce başlamıştır. Bu dönemde yerkabuğundaki kırıklardan çıkan lavlar Anadolu’da farklı yer şekilleri oluşturmuştur. Tersiyer başlarından tarihi çağlara kadar belirli aralıklarla devam eden volkanizma sonucu milyonlarca metreküp volkanik malzeme yüzeye yayılmış ve başta Doğu Anadolu’da olmak üzere yer yer 1000 metreden daha kalın volkanik bir kabuk eklenmiştir. Doğu Anadolu’nun yüksek olmasının bir nedeni de kalın volkanik örtünün varlığıdır. Bu dönemde oluşan volkanik dağlar o kadar yüksektir ki, bunlar Türkiye’nin en yüksek dağlarını oluşturmaktadır. Tarihi zamanlara ulaşan volkanik etkinlikler ise Erciyes ve Nemrut volkanında gerçekleşmiştir. Ancak günümüzde Türkiye’de aktif volkan bulunmamaktadır. Bilim adamları, volkanik dağları “tamamen sönmüş” kabul etmenin son derece yanlış olduğu, Türkiye için az da olsa halen risk bulunduğu fikrindedir. Bazı yanardağlarda (Erciyes, Hasan dağı, Büyük ve Küçük Ağrı dağları, Tendürek, Nemrut, Süphan dağları vb.) halen gaz ve buhar çıkışları gözlenmektedir.

Türkiye’deki Volkanik Dağlar Nelerdir?

Volkanik Dağ Adı Bulunduğu Konum Yüksekliği (Metre)
Acıgöl-Nevşehir Nevşehir 1689
Ağrı Dağı Iğdır, Ağrı 5137
Erciyes Dağı Kayseri 3916
Girekol Dağı Van 2145
Göllü Dağ Niğde 2143
Hasan Dağı Aksaray, Niğde 3253
Karaca Dağ Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa 1957
Karadağ Dağı Karaman 2271
Karapınar Düzlüğü Konya 1302
Erzurum-Kars Platosu Erzurum, Kars 3000
Kula Tepeleri Manisa 750
Nemrut Dağı Bitlis 2948
Süphan Dağı Bitlis 4158
Tendürek Dağı Doğu Beyazıt, Çaldıran 3584

Türkiye’deki En Yüksek Dağların Sıralaması

Türkiye‘de dağların çoğunluğu Doğu-Batı yönünde sıralanmıştır. Türkiye’nin fiziki haritası engebeli bir yapıya sahiptir. Türkiye’nin en yüksek dağı Ağrı dağıdır. Dünya’nın en yüksek dağı olan Everest Dağı ile arasında 3.711 metre vardır ve yüksekliği 5.137 metredir. Aşağıda ülkemizdeki en yüksek dağlar listelenmiştir. Dağlar deniz seviyesinden yüksekliklerine göre sıralanmışlardır.

Dağ Adı Yükseklik (Metre) Bulunduğu Şehir Coğrafi Bölgesi
Ağrı Dağı 5137 Ağrı Doğu Anadolu Bölgesi
Cilo Dağı 4170 Hakkari Doğu Anadolu Bölgesi
Süphan Dağı 4049 Bitlis Doğu Anadolu Bölgesi
Kaçkar Dağı 3932 Rize Karadeniz Bölgesi
Erciyes Dağı 3916 Kayseri İç Anadolu Bölgesi
Küçükağrı Dağı 3896 Ağrı Doğu Anadolu Bölgesi
Kızılkaya Dağı 3767 Niğde İç Anadolu Bölgesi
Demirkazık Dağı 3756 Niğde İç Anadolu Bölgesi
Artos Dağı 3550 Van Doğu Anadolu Bölgesi
Mercan Dağları 3549 Erzincan Doğu Anadolu Bölgesi
Aydos Dağı 3430 Konya İç Anadolu Bölgesi
Medetsiz Dağı 3524 Adana Akdeniz Bölgesi
Kösedağ 3340 Ağrı Doğu Anadolu Bölgesi
Hasan Dağı 3268 Aksaray İç Anadolu Bölgesi
Kısır Dağı 3200 Kars Doğu Anadolu Bölgesi
Palandöken Dağı 3176 Erzurum Doğu Anadolu Bölgesi
Berit Dağı 3054 Kahramanmaraş Akdeniz Bölgesi
Nurhak Dağı 3000 Kahramanmaraş Akdeniz Bölgesi

"Yorum Yazın"

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Popüler Yazılar

Exit mobile version