Bu yazımızda dünyanın en küçük ülkeleri hakkında kısaca bilgi vermeye çalışacağız.
1- Vatikan
Dünyanın en küçük ülkesi olan Vatikan ya da Vatikan Şehir Devleti, İtalya’nın Roma şehrinde bulunan, Hristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan devlettir. Yerleşik nüfus 500 civarındadır. Fakat Vatikan turistik bir yer olduğundan bu nüfus turistlerle 1.500’ü aşmaktadır. Çevresi yüksek duvarlarla kaplıdır ve kameralarla izlenmektedir. Dünyanın yüzölçümü olarak en küçük ülkesidir. Mutlak monarşiye dayalı bir yönetim uygulanır. Devlet başkanı olarak Papa‘nın sözleri yasa hükmündedir. Papa, hem devlet başkanı, hem de Katolik mezhebinin ruhani lideridir. Katolik kilisesinin genel başkanı, Vatikan Devleti’nin de başkanı olur. Papa yasama, yürütme ve yargının da başkanıdır. Vatikan’ın, 100 kişilik İsviçre vatandaşı ve Katolik olması şart olan geleneksel giysili muhafızlardan oluşan sembolik yapıdaki küçük bir ordusu vardır.
2- Monako
Vatikan‘dan sonra Dünya’daki ikinci küçük bağımsız devlet Monako’dur. Kara sınırları Fransa ile çevrili olan ülke, eski Monako şehri ve sonradan inşa edilen alanlardan oluşur. Ülke Monte Carlo semtindeki gösterişli kumarhaneleri ile ünlüdür. Yüzölçümü küçük olmasına rağmen ülkede bir stadyum bulunur. Havaalanı yerine heliportu ve tren istasyonu bulunmaktadır ve Fransa demiryolunun küçük bir parçası geçmektedir. Karayolu ve denizyolu gelişmiştir. Monako’nun uzunluğu 3.350 m‘dir. Genişliği en geniş yerde 1.000 m’yi bulurken en dar yerde 245 m’dir.
3- Nauru
Nauru, resmî adıyla Nauru Cumhuriyeti (eskiden Pleasant Adası), Güney Pasifik’te bulunan bir Mikronezya ada ülkesidir. En yakın komşusu 300 kilometre doğusunda yer alan Kiribati‘nin Banaba Adası‘dır. Nauru, 21 km²’lik yüzölçümü ile dünyanın en küçük ada ülkesidir. 2019 sayımına göre yaklaşık 11.000 kişilik nüfusu ile Vatikan’dan sonra en az nüfusa sahip olan ülkedir. Nauru ilk olarak en az 3000 yıl önce Mikronezya ve Polinezyalılar tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Geçmişte Nauru üzerinde 12 kabile vardı ve günümüzde resmî bayraklarındaki 12 köşeli yıldız bu kabileleri temsil etmektedir.
4- Tuvalu
Tuvalu, Büyük Okyanus’ta, dokuz adet mercan adasından oluşan Polinezya ülkesidir. Avustralya ve Hawaii’nin arasında bulunmaktadır. Komşu ülkeleri Kiribati, Samoa ve Fiji adaları olan Tuvalu, 26 kilometre karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Tuvalu, dünyada Vatikan, Monako ve Nauru’dan sonra en küçük ülkedir. Vatikan’dan sonra ise en az nüfusa sahip ikinci bağımsız ülkedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler’e üye olan en az nüfuslu ülkedir. Küresel ısınma nedeniyle deniz seviyesinin yükselmesi, başkenti deniz seviyesinden sadece 5 metre yüksekte olan Tuvalu için hayatÎ bir tehdit oluşturmaktadır. Eğer küresel ısınma nedeniyle sıcaklık 1 derece daha artarsa, Tuvalu sulara gömülecektir. Tuvalu halkı şimdiden Avustralya ve Yeni Zelanda‘ya göç etmektedir.
5- San Marino
San Marino veya resmî adıyla San Marino Cumhuriyeti, Güney Avrupa’da İtalya Yarımadası içerisinde Apenin Dağları‘nın küçük bir tepesinde bulunan bir ülkedir. Hiçbir denize kıyısı olmayan ülke, Avrupa’nın beş mikrodevletinden biridir. Dünyanın süregelen en eski devletlerinden biri olan San Marino, Roma İmparatorluğu İmparatoru Diocletianus‘un Hristiyanlara işkence etmesi üzerine 3 Eylül 301 tarihinde Dalmaçyalı Hristiyan bir taş ustası olan Marinus tarafından kurulmuştur. 61,2 km²’lik yüzölçümüne sahip olan ülke dünyanın en küçük 5. ülkesidir ve dünya alanının %0,01’inden daha azını kaplar.
6- Lihtenştayn
Lihtenştayn ya da tam adı ile Lihtenştayn Prensliği, Orta Avrupa’da prensliktir. 160 km²’lik yüzölçümüyle dünyanın en küçük ülkeleri arasında 6. Sırada yer almaktadır. Lihtenştayn, İsviçre ve Avusturya arasında yer alır. Sınırları 76 km uzunluğundadır. Ren Vadisi ülkenin yarısını kaplar. Diğer yarısı ise Alp bölgesinden oluşmaktadır. Lihtenştayn, Özbekistan ile birlikte kendisinin ve komşularının denize kıyısı bulunmayan iki ülkeden biridir.
7- Marshall Adaları
Marshall Adaları, Okyanusya’da Kuzey Pasifik Okyanusu’nda Hawaii ve Papua Yeni Gine arasında bulunan 31 adet yuvarlak ada grubu, 5 ada ve 1152 adet adacıktan oluşan adalar topluluğudur. Adanın adı John Marshall‘dan gelmektedir. 1946 ve 1958 yılları arasında ABD tarafından adalar civarında tam 67 kez nükleer bomba denemeleri yapılmıştır. 1954 yılında ise ada yakınlarındaki Bikini Mercan Adaları‘nda ABD’nin gerçekleştirdiği en mühim ve en zararlısı olan Castle Bravo yani termonükleer hidrojen bombasının denemesini yapılmıştır. Atılan bombanın gücü Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarının yaklaşık 1.000 katı gücündedir. 1947 ile 1986 arası A.B.D egemenliğinde kalmıştır. Atomic Energy Commission isimli oluşum 1956 yılında Marshall Adalarını “dünyanın açık ara farkla en kirletilmiş yeri” olarak damgalamıştır.
8- Saint Kitts ve Nevis Federasyonu
Saint Kitts ve Nevis Federasyonu, Karayipler’deki Rüzgâraltı Adalarında bulunan iki adadan oluşan federal bir ülkedir. Yüzölçümü ve nüfus bakımından Amerika’daki küçük bağımsız devletlerdendir. Başkent, ülkenin en büyük adası olan Saint Kitts üzerindeki Basseterre‘dır. Ülkenin küçük adası Nevis, Saint Kitts’in yaklaşık 3 km güneydoğusunda yer almaktadır. Ülkenin ekonomisi turizme, tarıma ve hafif imalat sanayiye dayanmaktadır. Ülkede turizm 1978’ten beri gelişmektedir.
9- Maldivler
Maldivler resmî adıyla Maldiv Cumhuriyeti, Hint Okyanusu’nda 1.200 adadan oluşan bir devlettir. Hindistan‘ın güneyinde ve Sri Lanka‘nın yaklaşık 750 kilometre güneybatısında yer alır. Küresel iklim değişiklikleri yüzünden yüzyıl içerisinde sular altında kalacağı öngörülmektedir. 1.200 adanın 281’inde insan yaşamaktadır. 1.000 civarında ada hâlen boştur. Yerleşim bulunan 281 adadan 195’inde Maldivliler, 86 ada ise “otel ada” şeklinde kullanılmaktadır. Maldiv halkının %97’si Müslüman olup devlet “başkanlık” tipi cumhuriyet ile yönetilmektedir.
10- Malta
Malta ya da resmî adıyla Malta Cumhuriyeti, Güney Avrupa’da, Orta Akdeniz’de yer alan, Sicilya‘nın güneyindeki adalar devletidir. Malta takımadaları 3 büyük, 2 küçük adadan oluşur. Büyükleri: Malta, Gozo ve Comino. Takımadalar arasında en büyüğü olan Malta 237 km², Gozo 68 km² ve Comino 2 km² yüzölçümüne sahiptir. Malta’da hiç dağ ya da akarsu bulunmamaktadır ve adanın karakteristik özelliğini teraslanmış alanları ve bir dizi alçak tepeleri teşkil eder. 137 kilometre uzunluğundaki kıyılarında ise güzel kumsallara sahip pek çok koyları ve limanları vardır. Malta ekonomi olarak sıkıntı çekmeyen bir ülkedir. Ülkede evsiz bulunmamaktadır. Nüfusun yoğun olmaması sebebiyle halkın refah düzeyi normaldir. Ülkenin gelirlerinin yaklaşık %97 sini turizm oluşturmaktadır. Özellikle dil okullarının bunda etkisi vardır. Ülkede 50’den fazla dil okulu bulunmaktadır. Gelirlerin geri kalan kısmı ise ufak çaplı ihracattır. İngiltere, Çin Halk Cumhuriyeti, Libya ve Suudî Arabistan ile ekonomik açıdan iyi ilişkiler içerisindedir.
Dünyanın Yüzölçümlerine Göre En Küçük 50 Ülkesi
| Sıralama | Ülke | Yüzölçümü (km2) |
| 1 | Vatikan Şehri | 0,44 |
| 2 | Monako | 2,02 |
| 3 | Nauru | 21 |
| 4 | Tuvalu | 26 |
| 5 | San Marino | 61 |
| 6 | Lihtenştayn | 160 |
| 7 | Marşal Adaları | 181 |
| 8 | Saint Kitts ve Nevis | 261 |
| 9 | Maldivler | 298 |
| 10 | Malta | 316 |
| 11 | Grenada | 344 |
| 12 | Saint Vincent ve Grenadinler | 389 |
| 13 | Barbados | 431 |
| 14 | Antigua ve Barbuda | 443 |
| 15 | Seyşeller | 455 |
| 16 | Palau | 459 |
| 17 | Andorra | 468 |
| 18 | Saint Lucia | 606 |
| 19 | Singapur | 687 |
| 20 | Mikronezya | 702 |
| 21 | Tonga | 717 |
| 22 | Dominika | 751 |
| 23 | Bahreyn | 765 |
| 24 | Kiribati | 811 |
| 25 | Sao Tome | 964 |
| 26 | Komorlar | 1,862 |
| 27 | Mauritius | 2,03 |
| 28 | Lüksemburg | 2,586 |
| 29 | Samoa | 2,821 |
| 30 | Cape Verde | 4,033 |
| 31 | Trinidad ve Tobago | 5,128 |
| 32 | Brunei | 5,265 |
| 33 | Kıbrıs | 9,241 |
| 34 | Gambiya | 10 |
| 35 | Bahamalar | 10,01 |
| 36 | Lübnan | 10,23 |
| 37 | Jamaika | 10,831 |
| 38 | Katar | 11,586 |
| 39 | Vanuatu | 12,189 |
| 40 | Karadağ | 13,452 |
| 41 | Doğu Timor | 14,874 |
| 42 | Svaziland | 17,204 |
| 43 | Kuveyt | 17,818 |
| 44 | Fiji | 18,274 |
| 45 | Slovenya | 20,151 |
| 46 | İsrail | 20,33 |
| 47 | El Salvador | 20,721 |
| 48 | Belize | 22,806 |
| 49 | Cibuti | 23,18 |
| 50 | Makedonya | 25,433 |
Kaynak:
- https://www.countries-ofthe-world.com/smallest-countries.html
