Zaman dilimi değişimi sendromu olarak da bilinen Jet Lag uzun mesafeli uçuşlarda, varış noktasındaki saat farkı nedeniyle ortaya çıkan geçici uyku bozukluğudur. Jet Lag en çok batıdan doğuya gerçekleştirilen gündüz uçuşlarında hissedilir. 24 saatlik zaman dilimi içinde vücuttaki her hücre sistemli çalışır ve beyinden aldığı sinyallere göre kendini ayarlar. Hızlı zaman değişiklikleri bu düzeni bozabilir. Saat farkı olan bölgeler arasında yer değişikliği yapan yolcularda Jet Lag adı verilen uyku bozukluğu görülebilir.
Jet-Lag, gençlerde ve çocuklarda daha az görülür. Bunun sebebi, gençlerin değişimlere yaşlılara nazaran daha çabuk adapte olmasıdır. Uçaktaki havanın kuru olması, seyehat süresince hareketin kısıtlı olması, içki içilmesi, yeterli sıvı içecek alınamaması, farklı iklimde farklı yemekler, insanlarda jet-lag’a karşı direnç kırıcı diğer etkenlerdir.
Jet-lag belirtileri uykusuzluk başta olmak üzere, uyku düzeninde bozukluklar ve yorgunluk esas problemi oluşturur. Halsizlik, kabızlık veya ishal gibi barsak bozuklukları, iştah kaybı, kendini kötü hissetme, gerginlik, konsantrasyon güçlüğü, baş ağrısı, hafıza bozuklukları, kan basıncındaki oynamalar, adet düzensizliği, bulantı, vücut direncinde azalma görülebilecek ek problemlerdir.
Jet Lag’ın Etkilerini Azaltmak İçin Genel Tedbirler
1- Gitmeden önce iyice dinlenmiş olunuz ve kısa süreli uykular da dahil olmak üzere yolculuk boyunca mümkün olduğunca dinleniniz.
2- Yolculuktan önce ve yolculuk sırasında bol bol su ve meyve suyu içiniz.
3- Hafif yemekler yiyiniz ve yolculuk öncesi ve sırasında kafeinli, gazlı ve alkollü içeceklerden uzak durunuz.
4- Gidilecek yer zaman dilimine kendinizi mümkün olduğu kadar çabuk ayarlayınız, tercihen yolculuk sırasında ayarlayınız (yemek saati, uyku saati).
5- Vardığınızda gün ışığı ile karşılaşacağınızdan emin olunuz.
6- Kısa vadede etkili uyku hapları, gideceğiniz yerdeki uyku modellerine uymanızı ayarlamayı kolaylaştıracaktır, ancak bu ilaçların doktor tavsiyesi doğrultusunda kullanılması gerektiği unutmayınız.
7- Jet lag’in geçici bir durum olduğunu unutmayınız.
Kaynak:
- http://blog.turkishairlines.com/tr/faydali-bilgiler/32/jet-lag
- http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/jet-lag-nedir-neden-ortaya-cikar
- https://www.enuygun.com/ucak-bileti/sikca-sorulan-sorular/jet-lag-nedir-nasil-gecer/
- http://www.seyahatsagligi.gov.tr/SeyahatOnerileri/HavaYolculugu
