Kapasite Ölçü Birimleri | Bit, Byte, KB, MB, GB, TB

Tarih | 23 Aralık 2020

Bilgisayarda bilgileri depoladığımız ortamların belli bir depolama kapasitesi vardır. Bu kapasiteler bazı ölçü birimleri ile ifade edilir. Bilgisayardaki en küçük kapasite ölçü birimi BİT‘tir. Modern bir dijital bilgisayar, geçmişin analog modellerinden farklı olarak iki durum prensibi ile çalışır; açık veya kapalı. Bu durumlar, elektrik akımının ortamda var olup olmamasına karşılık gelir. Eğer elektrik akımı varsa, anlık durum 1 değerini alır, yoksa 0 değerini alır.

Bu duruma örnek olarak Boole cebiri prensipleri ile çalışan ve bir bilgisayarın en küçük yapı taşlarından biri sayılabilecek mantıksal kapıları gösterebiliriz. Yine ikili sayı sistemi ile çalışan bu kapıları kullanabilmek için, kapıların girişlerine ikili sayı tabanında bir veya birden fazla değer gönderilir. Eğer kapıya 1 değeri gönderilecekse girişe elektrik verilir, eğer 0 değeri verilecekse kapıya giden akım toprağa bağlanır. Modern bilgisayarların karmaşık yapısı, en temelde bu prensibe dayanır. İkili sayı sistemi özünde sadece iki seçenek sunabildiği için, çalışma mekaniklerini bir sonraki aşamaya taşıyabilmek için dizgileri kullanırız. İkili sayı sistemindeki her bir bit veya rakam tek bir 0 veya 1’dir. Her biri devre üzerindeki bir anahtarı temsil eder. Devreye birden fazla anahtar eklersek, aynı sayı sistemini ikiden fazla sayıyı temsil etmek için kullanabiliriz. Örneğin sadece bir bit kullanmak yerine, sekiz tane bit bir araya getirip 1 byte oluşturabiliriz.

Yukarıda belirttiğimiz gibi dizgiler sayesinde ikili sayı sistemini kullanıp ikiden fazla sayıyı ve seçeneği temsil edebiliriz. Ancak sayılar büyüdükçe, görünürde kullanılan alan da artmaktadır. 255’in ikili sistemdeki karşılığının 11111111 olduğunu görüp, ikili sayı sisteminin daha fazla bit alanı kapladığını ve neden doğrudan ondalık sistemin kullanılmadığını merak edebilirsiniz. Bu noktada depolanan veri ile ekranda gösterilen veri arasındaki farkı bilmek gerekiyor. Görünürde ondalık sistemde yazılan bir sayı, sadece 3 bit yer kaplarken aynı sayının ikili sayı sistemindeki karşılığı 8 bit yer kaplıyor. Ancak gerçekte bir sayıyı ondalık tabanda da ikili tabanda da yazsanız, sayı ikili sayı sistemi kullanılarak depolanacağı için, görünen bit farkı sadece ekranda göründüğü ile kalacaktır. Teorik olarak daha yüksek bir sayı tabanı kullanmak, herhangi bir sayıyı daha az rakam ile temsil etmemizi sağlayacaktır. Ancak devrelerde ikili sayı sisteminin üstüne çıkmak neredeyse imkansızdır. Zira kuantum bilgisayarlar hariç hiçbir devrede, açık ve kapalı dışında bir durum yoktur.

Bilgisayardaki kayıt ortamlarında tüm bilgiler 0 ve 1 ‘lerden oluşan 8 haneli kodlarla saklanır.

A = 01000001
% = 00100101
, = 00101100
Boşluk = 00100000

Bilgisayar Kapasite Birimleri ve Sembolleri

Bilgisayarların belleklerinde saklayabildiği 0 veya 1 sayısı kapasitelerini belirtir. Bunun için çeşitli birimler kullanılır:

Bit: İkili sistemdeki en küçük birimdir. Bir adet 0 veya 1 için kullanılır.

Byte: Bir karakter göstermek için kullanılan sekiz bitlik gruba bayt adı verilir. Disk ve bellek kapasiteleri bayt biriminde veya genellikle baytın katları biçiminde verilir.

Kilobyte: Bir kilobyte (KB) yaklaşık olarak 1000 (tam olarak 1024) bayttır. İlk çıkan kişisel bilgisayarların bellekleri kilobayt biriminde verilirdi.

Megabyte: Bir megabyte (MB) yaklaşık olarak 1 milyon (tam olarak 1,048,576) bayttır.

Gigabyte: Bir gigabyte (GB) yaklaşık 1 milyar (tam olarak 1,073,741,824) bayttır. Günümüzdeki kişisel bilgisayarların diskleri ve bellekleri bu birimdedir.

Terabyte: Bir terabyte(TB) yaklaşık 1 trilyon (tam olarak 1,009,511,627,776) bayttır. Bu birim günümüzde kişisel bilgisayarlarda kullanılan disk sistemleri için kullanılabiliyor.