Kesintisiz güç kaynağı (KGK) , elektrik kesintilerinde kullanılan , cihazları olumsuz şebeke koşularından koruyan ve elektrik kesintilerinde enerji sağlayarak bilgi aktarma işlemlerinin devamlılığını sağlayan bir cihazdır.
KGK’nın iki önemli fonksiyonu vardır ;
- Yedek enerji sağlamak
- Koruma sağlamak
KGK’nın işlevini jeneratör ile karıştırmamak lazımdır. Genellikle bu ikisi birbirine karıştırılır. KGK lar elektrik kesildikten 5-10 dk sonrasına kadar enerji sağlarlar ve bu süre içerisinde açık dosyaları kaydedip kapatmamıza olanak sağlar. Yada açık işlemleri gerçekleştirmemize olanak sağlarlar. Jeneratör ise uzun süreli enerji sağlar .
Kesintisiz güç kaynakları olarak beş bölüme ayrılırlar:
- Şarj Ünitesi: Akülerin şarj edilmesini ve inverter için DC gücü üretir.
- Inverter Ünitesi: Akülerin ve şarj ünitesinin sağladığı DC gerilimi 220 V AC’ye çevirir.
- Aküler: Enerji kesildiğinde inverter’in ihtiyaç duyduğu DC gerilimi üretir. Tam bakımsız kuru tip aküler kullanılır.
- Static By-Pass: Aşırı yük ya da herhangi bir arıza anında bağlı olduğu yükü kesintiye uğratmadan şebekeye aktarılmasını sağlar.
- USB haberleşme birimi: Kesintisiz güç kaynağıyla ilgili bilgilerin bilgisayar ekranında izlenmesine yarar.
KGK’nın çeşitlerine gelirsek , 5 farklı çeşidi mevcuttur. Şimdi sırasıyla bunları açıklayalım :
1-Online Kesintisiz Güç Kaynağı ;
Gerilim kesilmeleri , gerilim bozuklukları, aşırı yüklenmeler, dalga gerilimleri, frekans değişiklikleri ve hormonik tepe dalgaları bu cihazlarda kontrol edilir. Sürekli bir beslenme sağlar. Gerçek anlamda kesintisiz güç kaynaklarıdır.
2-Line interactive (Hybrid UPS) ;
Gerilim kesilmeleri, gerilim bozuklukları ve aşırı yüklemelere ek olarak dalga gerilimlerini de kontrol eder. Sahip olduğu otomatik voltaj ile gerilim değerini sabit tutar. Burada da aküler gerilim kesilince belirli bir süre için devreye girer.
3-Offline Kesintisiz Güç Kaynağı ;
Bu çeşit cihazlar Regülasyonsuzdur. Bu teknolojiye sahip cihazlar şebekeyi yüke direkt olarak verir. Yani kısaca yükün şebekeden beslenmesidir. Ancak şebekede meydana gelen kesintilerde aküler yükü beslemeye başlar . Dolayısıyla yükler elektrik kesintisini hissetmeyecektir. Şebekeyi direkt yüke aktardığı için şebekede meydana gelen bütün bozulmaları yük hissedecektir.
4-Line interactive Kesintisiz Güç Kaynağı ;
Bu çeşit cihazlar Regülasyonludur. KGK dan farklı olarak şebeke yüke bir miktar düzeltilerek aktarılır. Offline cihazlardan tek farkı yeterli düzeyde regülasyon yapmamasıdır. Bunun dışında offline cihazlardan farkı yoktur.
5-Dinamik Kesintisiz Güç Kaynakları ;
Statik tip güç kaynaklarının çıkışında bir motor-generatör bulumaktadır. Çıkış motor çıkışı olduğu için elde edilen sinüs idele yakındır. Bu tür güçkaynakları büyük endüstriyel tesisler ve kritik uygulamalarda kullanılmaktadır.
Kesintisiz Güç Kaynakları
- Aşırı yükleme ve kısa devre korumasına sahip olmalıdır
- Alt ve üst gerilim dalgalarını karşılayabilmelidir
- Güvenilir bir işleyişi sahip olmalıdır
- Besleyeceği yükten %25 daha yüksek bir değere sahip olmalıdır
- Güç kesilmesi sırasında en az 10 dk daha dayanabilmelidir
- Pc bağlantısına sahip olmalı ve kontrol yazılımlarıyla desteklenmelidir
- Çıkış gerilimi 230 volt olmalıdır ve maksimum %5-10 sapmayı geçmemelidir
- 200 V ile maksimum 250 V arasındaki değerde normal çalışabilmelidir
