Japon bilim insanı Yoshinori Oshumi; 2016’da İsveç Nobel Vakfı tarafından, hücrelerin kendi kendini sindirmesi olarak bilinen otofaji alanındaki çalışmaları nedeniyle 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü‘ne layık görüldü.
Stockholm Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada; “hücresel bileşenleri ayrıştıran ve geri dönüştüren temel bir süreç olan otofajinin altında yatan mekanizmaları keşfedip açığa kavuşturan” Yoshinori Oshumi‘nin Nobel Tıp Ödülü‘nün sahibi olduğu duyuruldu. Açıklamada ayrıca; “Ohsumi‘nin keşifleri, hücrenin içeriğini nasıl ayrıştırdığını anlamamızı sağladı. Keşifler, otofajinin açlığa adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanıt gibi birçok fizyolojik süreçteki temel önemini anlamamıza da yardımcı oldu. Otofaji genlerindeki mutasyonlar, hastalıklara neden olurken otofajik süreçler, kanser ve nörolojik hastalıklar gibi bazı vakalarda önemli rol oynamaktadır.” ifaderine yer verildi.
10 Aralık 2016‘da İsveç’in Stockholm şehrinde düzenlenen ödül töreninde Ohsumi‘ye; 8 milyon İsveç kronu (yaklaşık 833 bin euro), sertifika ve altın madalya İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.
Otofaji, vücudun geri dönüştürme mekanizması gibi işleyerek bozulan hücrelerin bulunmasına ve bu hücrelerden ayrıştırılan yararlı kısımlardan enerji elde edilerek yeni hücrelerin oluşturulmasına yarıyor. Bu mekanizma sayesinde vücut kanseri ve diyabet gibi hastalıkları önleyebiliyor, sağlıklı metabolizmayı koruyor. Mekanizmanın bozulması ise parkinson, diyabet, kanser ve diğer bazı hastalıkları tetikleyebiliyor. Yoshinori Ohsumi, 90’lı yılların başından beri otofajiyle ilgileniyordu. Ekmek mayası kullanarak geliştirdiği yöntem sayesinde otofajide rol oynayan genleri tespit etti. Daha sonra mayadaki otofaji mekanizmasından yola çıkarak insanlardaki hücrelerin bu mekanizmayı benzer şekilde kullandığını gözlemledi. Ohsumi 2012’de otofajinin çok popüler olmayan bir konu olduğunu söylemişti.
Japon bilim adamı, “Ben çok hırslı biri değilim. O yüzden popüler olmasa da yeni araştırma konuları ararım. Yeni ve kolay bir konuda araştırma yapmaya başlarsanız yapacak çok şey oluyor” demişti.
