Perfüzyon; iğne, intranül ya da sonda yardımıyla bir çözeltinin damar yoluyla kana akıtılması işlemidir. Perfüzyon kelimesi Fransızca “perfuse” kelimesinden türemiş olup (bir şey üzerine) tamamen “akıtmak, dökmek, boşaltmak” anlamına gelmektedir.
Kısaca tanımlanırsa doku, organ ve hücrelerin beslenmesine perfüzyon denir. Doku ve organlar kanla beslenmektedir. Kan dolaşım sisteminin merkezi olan kalp ve ona bağlı olan damarlar vasıtası ile organ ve dokulara perfüze olarak onların ihtiyaçlarını (beslenme – boşaltım-homeostasi) karşılar.
Çözeltilerin perfüzyonu anestezide, ameliyat sırasında anestezik ilaçları vermekte olduğu gibi reanimasyonda da kullanılır. Etkili maddelerin damar yoluyla vücuda girmesini ve hidroeloektrolit kan dengesinin yeniden kurulmasını sağlar. Ağızdan beslenmenin yetersiz, etkisiz ya da sakıncalı olduğu durumlarda, perfüzyon biçiminde verilen çözeltiler şeker, yağ ve protein gereksinmelerinin yanı sıra gerekli vitaminlerin de organizmaya girmesini sağlar.
Perfüzyonist Nedir? Çalışma Alanları Nelerdir?
Perfüzyonist, Perfüzyon alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine Perfüzyon alanında yüksek lisans yapan; kalp ve/veya büyük damarlarda yapılacak müdahelelerde ilgili uzman tabibler gözetiminde kalp akciğer makinasını kullanarak beden dışı kan dolaşımını yöneten sağlık meslek mensubudur. Perfüzyonistler devlet bünyesinde çalışabilmek için KPSS ye girerler. Aldıkları puan doğrultusunda tercih yaparak devlet hastanelerine atamaları yapılır. Perfüzyonistlerin özel hastanelerde de çalışma şansı vardır. Bunun için ise hastanenin isteyebileceği özel şartlar dışında, bölümden mezun olmak yeterlidir.
Perfüzyon teknikeri kalp ameliyatlarında, kalp- akciğer makinesini kurup ameliyat süresince makine yardımı ile kan dolaşımının devamını sağlar; karaciğer nakli sırasında dolaşımı sağlayan makineyi, diyaliz makinesini kurar ve çalıştırır. Perfüzyon teknikerleri özel ve resmi hastanelerde çalışma olanağı bulabilirler. Ayrıca üniversitelerde yurtiçi ve yurtdışı destekli yapılan bilimsel araştırmalarda perfüzyon teknikeri olarak çalışabilirler.
Herhangi bir üniversitenin (Sağlık Meslek Yüksekokulu) Perfüzyon Teknikleri Programı bitirenlere Ön Lisans diploması ve Perfüzyon Teknikeri ünvanı verilir. “Perfüzyon Teknikleri” ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları takdirde Hemşirelik, Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. Mezunlar Extra Corporeal Circulation (ECC) gerektiren kalp ve büyük damarlarda yapılacak müdahelelerde cerrah ve anestezist ile iş birliği yaparak hastanelerin özellikli birimlerinde çalışabilirler.
4 yıllık lisans mezunu kişiler de 4 yıllık “Perfüzyon Teknikleri” yüksek lisansı yaparak perfüzyonist olmaya hak kazanırlar. Üniversite eğitimi almadan eski usullerle perfüzyonist olanlar da her yıl açılan kurslara ve kurs sonu sınavlarına iştirak ederek sertifikalarını alabilmektedir.
26 Nisan 2011 yılında resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren kanuna göre; perfüzyon alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine perfüzyon alanında yüksek lisans yapan; kalp ve/veya büyük damarlarda yapılacak müdahalelerde ilgili uzman tabipler gözetiminde kalp akciğer makinasını kullanarak beden dışı kan dolaşımını yöneten sağlık meslek mensubuna perfüzyonist denmektedir. Buna göre PERFÜZYONİST olmak için ya 4 yıllık PERFÜZYON LİSANS ya da 4 yıllık Lisans bölümü üzerine PERFÜZYON YÜKSEK LİSANS yapmak gerekmektedir.
American Cardiovasküler Perfüzyon Akademisi’nin 2003 yılında yayınlanan raporuna göre; Perfüzyonist, Extra Corporeal Circulation(ECC) gerektiren kalp ve büyük damarlarda yapılacak müdahalelerde cerrah ve anestezist ile işbirliği yaparak operasyonun yapılabilmesi için kardiyopulmoner sistemi izole edip kalp-akciğer makinasını kullanarak perfüzyon görevini üstlenen kişi olarak tanımlanmıştır.
Perfüzyonist Görev ve Yetkileri
Perfüzyonist; Cerrah ve anesteziste ameliyat sırasında veya gereksinim halinde post-operatif dönemde her türlü yardımı yapmak, sistem hazırlamak, kullanmak ve her an ECC gerektirebilecek müdahalelerde ameliyathanede stand-by beklemek ile yükümlüdür.
Perfüzyonist Atamaları ve Atama Puanları
KPSS 2018/4 sözleşmeli personel atamaları içerisinde perfüzyonist atamalarına 28 kişilik kontenjan ayrıldı. Perfüzyonist atama puanları en düşük atama puanına sahip bölümlerden biri oldu. Ayrıca perfüzyonist kadrosunda Batman ili açıkta kaldığını belirtelim. KPSS 2018/4 Perfüzyonist atama puanları içerisinde en yüksek taban puan 78,295 puanda kalan İzmir ili olurken, en düşük puanda kalan yer 52,255 taban puanda kalan Adıyaman ili olmuştur. Perfüzyonist atamalarında tercih yapma hakkı olan herkes atanmayı başarmıştır.
Perfüzyonist olan ve devlet hastanelerinde çalışan kişiler, memur statüsünde maaş almaktadırlar. Mesleğe yeni başlamış bir perfüzyonistin maaşı 2018 yılı itibariyle, ortalama olarak 3000 TL kadardır. Bu rakama döner sermaye, mesai, nöbet gibi diğer gelirler dahil değildir. Bu ek ücretler eklendiği zaman ise perfüzyonist maaşları 3.500 TL civarlarında olmaktadır. Özel hastanelerde ise perfüzyonist maaşları yapılan sözleşmeye göre değişiklik göstermektedir.
