Aşure, Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günü yapılan bir tatlıdır. İslam inancına göre Muharrem ayının onuncu günü Aşure Günü olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.
Hz. Nuh (a.s.) büyük tufandan sonra karaya ilk ayak bastığında elinde kalan son malzemelerle Aşure adı verilen bu tatlıyı yapmıştır. Tatlının ismi, Arapçada onuncu anlamına gelen bir kelimeden gelmektedir. Aşurenin standart-belirli bir tarifi yoktur. Bölgeler arasında farklıklar göstermektedir.
Geleneksel olarak en az 7 gıda maddesinden oluşması gerektiği söylenmektedir. Bazı kimselere göre ise adından dolayı 10 gıda maddesi ile yapılması gerektiğini söylerler. Alevi inancında ise 12 madde kullanarak aşure yapılmaktadır.
Genel olarak Aşure’de “su, toz şeker, fasulye, buğday, nohut, pirinç” kullanılarak yapılır. Süsleme amacıyla ile “ceviz, çam fıstığı, badem, nar, susam ve tarçın” gibi kuruyemiş, meyve ve baharatlar kullanılabilir. Aşure’nin tarifi hiçbir hayvansal ürün içermemesi itibarıyla vegandır.
Veganlık ya da veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddeden kişilere denilir.
Muharrem ayı Kuran’da önemli olan dört aydan biridir. Hz. Nuh’un tufandan kurtulması, Hz. İsa’nın doğması ve göğe çıkarılması, Hz. Musa’nın firavunun zulmünden kurtulması gibi büyük olaylar aşure gününde gerçekleştiğine inanılmaktadır.
Aşure Tatlısı İçin Malzemeler
Aşağıda tarifi verilen “Aşure” 7-10 kişiliktir.
- 500 gr. Buğday veya Yarma Buğday
- 1 su Bardağı Kuru Fasulye
- ½ su Bardağı Pirinç
- ½ su Bardağı İnce Çekilmiş Ceviz İçi
- ½ su Bardağı Fındık
- ½ su Bardağı Nohut
- 1 çay Bardağı Kuru Üzüm
- 10 Adet Kuru İncir
- 10 Adet Kuru Kayısı
- 1 Adet Orta Boy Elma
- 1 Adet Orta Boy Portakal
- 4 Adet Karanfil
- 1,5 su Bardağı Toz Şeker
- 5 su Bardağı (1 lt) Sıcak Su
- 1 Adet Nar (Süslemek İçin Tanecikli)
- 1 yemek Kaşığı Tarçın (Süslemek İçin Tanecikli)
Aşure Nasıl Yapılır?
İlk olarak bol suda yıkadığınız buğdayı derin bir tencereye koyun ve üzerine yaklaşık üç parmak kalınlığı geçmeyecek şekilde su ilave edin ardından orta ateşte haşlamaya başlayın. Aşağıdaki işlemleri yaptığınız esnada unutmadan ara-ara buğdayı karıştırın.
Başka tencerelerde yıkamış olduğunuz “nohut ve kuru fasulyeyi” sıcak su ekleyerek orta ateşte haşlayın.
Kuru kayısı ve incirleri küçük küpler halinde kestikten sonra ayrı kaplarda sıcak su ile haşlayın.
Portakal kabuklarını ve elmayı küçük küpler halinde kesin. (Özellikle portakalın posalı kısımlarını kabuklarından ayrı soymaya çalışın bu daha güzel bir koku katacaktır.)
Haşlanan diğer malzemelerin suyunu süzdükten sonra buğdayın olduğu tencereye koyun ve aynı tencerede pişmeye başlayan bakliyatlara 5 su bardağı sıcak suyu ilave edin.
Ardından haşladığınız meyvelerin suyunu süzün ve aşure tencerenize alın.
Soğuk suda yıkadığınız pirinci elma ve portakal kabuklarını ilave edin. Karanfili ve fındığı da ekledikten sonra karıştırarak 20 dakika daha pişirin.
Soğuk sütü kesilmemesi için aşure ile ılıştırın, tencereye dökün ve hızlıca karıştırın.
Toz şekeri yavaş yavaş katarak karıştırmaya devam edin. Dibinin tutmaması için sık sık karıştırdığınız aşureyi kısık ateşte yaklaşık 30 dakika daha pişirmeye devam edin.
Pişen aşureyi ocaktan alın ve biraz soğuması, kıvam alması için bir kenarda bir süre bekletin. Servis kaselerine aldığınız aşureleri nar tanecikleri ve tarçınla süsleyerek servis edebilirsiniz.
Eşe, dosta, akrabalara, komşulara, öğrencilere dağıtmayı unutmayın J
Dikkat Etmeniz Gereken Püf Noktası
Bakliyatları bir gece öncesinden ıslatırsanız bu pişirme sürenizi kısaltacaktır. Bunun için hazırladığınız miktardaki bardağı buğdayı, geceden bol suyla yıkadıktan sonra, tencereye koyuyoruz. Üzerine yeterli miktarda su ilave edilir. Tahmini 10-15 dakika kaynattıktan sonra kapağını kapatılır ve gece istirahate bırakılır.
Süt ve pirinç kullanmanız rengini beyazlaştırır ve daha berrak bir görüntü elde etmenizi sağlar. Normal buğday yerine yarma buğday (gendime – aşurelik buğday – döğülmüş buğday) dediğimiz buğdayı kullanabilirsiniz. Ayrıca çok iyi pişirilmiş buğday daha güzel bir tat verecektir.
Eğer Aşure’de yaş incir koyacaksanız rengini koyulaştıracaktır. Yaş incirin kuru olmasına dikkat etmenizde fayda var. Süslemek için nar, tarçın, kuş üzümü vs. kullanabilirsiniz.
Aşure’nin Faydaları Nelerdir?
İçerdiği tahıl ve şeker gibi besinlerden dolayı yüksek kalorilidir ve enerji verir. Özellikle çocuklar, yaşlılar, ergenler ve enerjiye ihtiyaç duyabilecek herkesin tüketebileceği doğal bir ilaç niteliğindedir. Aşure kolestrol ve hayvansal yağ içermediğinden gönül rahatlığı ile tüketebilirsiniz. Bitkisel protein içermektedir. Ayrıca kabızlık hazımsızlık gibi sorunlara iyi gelir.
